Voor altijd verbonden

‘Ik denk dat iedereen in Nederland zich wel de filmpjes van de bevrijding in 1945 kan herinneren. Er stonden rijen dik mensen langs de kant te klappen en te juichen omdat de Canadezen en Engelsen door de straten reden. Zo haalden de inwoners van Kroatië ons in 1992 binnen. Ze zagen de blauwhelmen als de verlossers. En dan kom je daar als verbindingsspecialist binnen met een blauwe helm en tien patronen.’ – Korporaal Henk Patje, aggregaatmonteur bij het 1 (NL) UN Signal Battalion.

In 1991 ontstond er een ernstig conflict op de Balkan. Bij de meeste missies van de Nederlandse Landmacht is personeel van het Regiment Verbindingstroepen ingedeeld. Bij de vredesmissie UNPROFOR van de VN in voormalig Joegoslavië was het echter niet slechts een detachement, maar een compleet verbindingsbataljon dat werd uitgezonden: het 1 (NL) UN Signal Battalion met als hoofdvestigingsplaats Sarajevo. Minstens 2100 blauwhelmen, waarvan het grootste deel uit dienstplichtigen bestond, gingen op vredesmissie tussen april 1992 en augustus 1994.
Als dochter van de eerste commandant van het 1(NL) UN Signal Battalion onderzocht Maranke Pater deze voor de Verbindingsdienst grootste vredesmissie. Ze interviewde hiervoor meer dan veertig veteranen die versnipperd over 32 locaties voor de VN werkten. Het zijn verhalen over kapotgeschoten gebieden, waar telefoonlijnen verwoest waren. Soms was het internationale infanteriebataljon dat hen moest beschermen nog niet eens aanwezig. De Nederlanders regelden en ritselden. Ze moesten hun werk doen onder vaak onhygiënische en gevaarlijke omstandigheden. Zo had de hoofdmacht er geen rekening mee gehouden dat er een oorlog in Bosnië zou uitbreken en dat de situatie in Sarajevo zou escaleren in een beschieting van het ‘Rainbow Hotel’, waar het grootste deel van het personeel van het UNPROFOR-hoofdkwartier was ondergebracht.

Maar de Nederlanders pasten zich aan aan de omstandigheden. Een Canadese kolonel schreef op het einde van de missie naar de Nederlandse regering: ‘The Dutch are the glue that sticks this mission together.’